Lactose intolerantie
Claire
Gezondheidsdeskundige Vaud
Lactose intolerantie is een veel voorkomende aandoening die wereldwijd voorkomt. Het treedt op wanneer het lichaam lactose, de suiker in melk en zuivelproducten, niet goed kan verteren. Dit deskundige artikel gaat dieper in op wat lactose intolerantie is, de symptomen, oorzaken en hoe ermee te leven en ermee om te gaan.
Wat is lactose intolerantie?
Lactose intolerantie is een spijsverteringsstoornis die wordt veroorzaakt doordat het lichaam lactose, de belangrijkste suiker in melk en andere zuivelproducten, niet goed kan verteren. Dit probleem is het gevolg van een tekort aan lactase, een enzym dat in de dunne darm wordt geproduceerd en essentieel is voor het afbreken van lactose in verteerbare suikers, glucose en galactose.
Wat is lactose?
Lactose is een disacharidesuiker die van nature voorkomt in de melk van zoogdieren. Voor de vertering van lactose is het enzym lactase nodig, dat lactose splitst in twee eenvoudigere suikers: glucose en galactose, die vervolgens door het lichaam kunnen worden opgenomen.
Verschil lactose intolerantie en lactose allergie
Hoewel ze vaak met elkaar verward worden, zijn lactose intolerantie en lactose-allergie (of koemelkallergie) twee totaal verschillende aandoeningen. Bij lactose intolerantie gaat het om een spijsverteringsprobleem, terwijl een koemelkallergie een immuunreactie is tegen de eiwitten in melk. Een allergie kan ernstige reacties veroorzaken, terwijl intolerantie vooral spijsverteringsproblemen veroorzaakt.
Oorzaken lactose intolerantie
De oorzaak van lactose intolerantie is meestal genetisch, waarbij de lactaseproductie van nature afneemt na de kindertijd. Andere oorzaken kunnen secundair zijn, zoals een verminderde lactase productie als gevolg van schade aan de dunne darm door ziekte, een operatie of letsel.
Ontwikkeling lactose intolerantie op latere leeftijd
Bij veel mensen neemt de lactase productie af naarmate ze ouder worden, wat resulteert in symptomen van lactose intolerantie. Dit kan variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van de hoeveelheid lactase die het lichaam nog kan produceren.
Kan lactose intolerantie verdwijnen?
Hoewel lactose intolerantie vaak wordt beschouwd als een levenslange aandoening, kan de mate waarin de symptomen worden ervaren variëren. Sommige mensen kunnen kleine hoeveelheden lactose verdragen, terwijl anderen strengere dieetbeperkingen moeten volgen.
Lactose intolerantie symptomen
Er zijn verschillende symptomen die geassocieerd worden met lactose intolerantie, sommige ernstiger dan andere. Deze symptomen vinden hun oorsprong in de dikke darm en treden meestal op binnen enkele uren na het consumeren van lactose-houdende producten. De meest voorkomende symptomen zijn;
- Darmkrampen
- Opgeblazen gevoel
- Winderigheid
- Misselijkheid
- Buikpijn
- Diarree
- Obstipatie
Diagnose lactose
De diagnose wordt vaak gesteld door een combinatie van anamnese, eliminatiediëten en medische tests, waaronder de lactose-ademtest, de lactose intolerantie test en soms een darmbiopsie.
Lactose intolerantie test
Om te bepalen of iemand lactose intolerant is, is het essentieel om een specifieke test voor lactose intolerantie te ondergaan. Er zijn verschillende betrouwbare methoden om dit te beoordelen:
Bloedtest
De lactose intolerantie bloedtest gebruikt een kleine hoeveelheid bloed, vaak maar een paar druppels, om te testen op lactose intolerantie.
Waterstof ademtest
Deze test meet de hoeveelheid waterstof in de adem na het nuttigen van een lactosehoudende drank. Een verhoogde hoeveelheid waterstof wijst op een mogelijke lactose-intolerantie.
Lactosetolerantietest (LTT)
De Lactose Tolerantie Test onderzoekt of iemand lactose-intolerant is door de bloedsuikerspiegel te meten op verschillende tijdstippen na lactoseconsumptie. Veranderingen in deze waarden leveren bewijs voor of tegen de aanwezigheid van lactose-intolerantie.
Eliminatie-provocatietest
Bij deze methode wordt gedurende een langere periode een lactosevrij dieet gevolgd om te zien of de symptomen verbeteren, gevolgd door het opnieuw introduceren van lactose om te bepalen of de symptomen terugkeren. Dit kan helpen om de diagnose lactose-intolerantie te bevestigen.
Voedingsadvies bij lactose intolerantie
Wat vermijden?
Mensen met lactose intolerantie moeten voedingsmiddelen rijk aan lactose beperken of vermijden. Dit omvat:
- Melk en melkproducten: Volle melk, room, boter, kaas en yoghurt zijn de bekendste bronnen van lactose. Het is belangrijk om de etiketten van voedingsmiddelen zorgvuldig te lezen, omdat lactose ook verborgen kan zitten in minder voor de hand liggende producten.
- Bewerkte voedingsmiddelen: Lactose wordt vaak gebruikt in bewerkte voedingsmiddelen, zoals brood, koekjes, soepen, ontbijtgranen, bewerkt vlees en kant-en-klare maaltijden.
- Medicijnen en supplementen: Sommige medicijnen en voedingssupplementen gebruiken lactose als vulmiddel.
Wat te eten?
Het is belangrijk om een evenwichtige voeding te behouden, ook zonder lactose. Hier zijn enkele lactosevrije alternatieven en andere voedingsmiddelen die veilig kunnen worden geconsumeerd:
- Lactosevrije melk en zuivelproducten: Veel merken bieden lactosevrije versies van melk, kaas, yoghurt en room.
- Plantaardige melk: Soja-, amandel-, kokos-, haver- en rijstmelk zijn populaire lactosevrije alternatieven.
- Calciumrijke voedingsmiddelen: Groene bladgroenten zoals boerenkool en broccoli, noten, zaden, vis met zachte botten zoals sardientjes en verrijkte plantaardige melk kunnen helpen de calciuminname te verhogen.
- Volle granen, fruit en groenten: Deze voedingsmiddelen zijn van nature lactosevrij en essentieel voor een evenwichtige voeding.
Leven met lactose intolerantie
Leven met lactose intolerantie vergt wat aanpassingen, maar is goed beheersbaar:
- Leer etiketten lezen: Word handig in het herkennen van lactose in ingrediëntenlijsten.
- Plan vooruit: Als u uit eten gaat, controleer dan van tevoren de menu’s en communiceer met het personeel over uw dieetbeperkingen.
- Voedingsdagboek: Houd bij wat u eet en hoe uw lichaam reageert om beter te begrijpen welke hoeveelheden lactose u eventueel kunt verdragen.
Lactase pillen bij lactose intolerantie
Voor degenen die lactose niet volledig willen of kunnen vermijden, kunnen lactase pillen een oplossing zijn. Deze pillen of druppels kan men toevoegen aan lactose bevattend voedsel of innemen voor de maaltijd om de vertering van lactose te ondersteunen.
Veelgestelde vragen over lactose intolerantie
Symptomen van lactose intolerantie zijn onder meer buikpijn, opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree na het consumeren van zuivelproducten.
Als u lactose-intolerant bent, mag u geen voedingsmiddelen consumeren die lactose bevatten, zoals melk en zuivelproducten.
U kunt een lactose intolerantie vaststellen door een lactose tolerantie test uit te voeren of door uw symptomen te monitoren na consumptie van lactose-bevattende producten.
de Wit, N.J. (2017). Maag-darmklachten en SOLK. In: van der Horst, H., de Wit, N. (eds) Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Praktische huisartsgeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0639-8_10
Fukkink, R. Darmflora. manag kinderopvang 26, 45 (2020). https://doi.org/10.1007/s41190-020-0873-5
Veerman, E., van ’t Hof, W. (2014). Speeksel en spijsvertering. In: Veerman, E., Vissink, A. (eds) Speeksel en speekselklieren. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0387-8_12
Bouterse, M., Hooiveld, M. & Berger, M. Obstipatie. HUWE 53, 463 (2010). https://doi.org/10.1007/BF03089250
Kist-van Holthe, J., Bulk-Bunschoten, A., Wensing-Souren, C. et al. JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid. JEUGDGEZONDSZORG-TIJDSCHR. 46, 36–42 (2014). https://doi.org/10.1007/s12452-014-0012-4
- Henskens, L., Broen, T. & Theunissen, R. Pepermuntolie bij het prikkelbaredarmsyndroom. HUISARTS WETENSCHAP 56, 48 (2013). https://doi.org/10.1007/s12445-013-0023-4
- Lactase (Digezyme®) helpt de vertering van melksuiker (lactose) in de darmen
- Lactose (Digezyme®) is nodig voor het verteren van lactase bij mensen die lactose moeilijk verteren
Gratis advies op maat
We geven u graag gratis uitgebreid advies van onze gezondheidsdeskundigen.
